UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

polski

Chronologizacja

1 połowa XIV w., SStp

Pochodzenie

Od nazwy plemiennej Polanie 'mieszkańcy pól' (Bor); zob. pole

1. związany z Polską - państwem

Definicja

związany z Polską - państwem

Cytaty

Odmiana

część mowy: przymiotnik

1.a państwo

Definicja

będący Polską

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Przynależność i podział terytorialny państwa, miasta, obszary geograficzne

Połączenia

polski dom, kraj; polska ziemia; państwo polskie; Królestwo Polskie

Cytaty

Państwo polskie jest biedne, a ja nie naciągam biedaków na zbędne wydatki.

źródło: Korpus IPI PAN: Artur Baniewicz: Drzymalski przeciw Rzeczpospolitej, 2004

Nadawca, bo on jest odpowiedzialny za to, jaki towar, jakim samochodem będzie przez Polskę, przez polski kraj, że tak powiem, przejeżdżał.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 12.09.2002

Mogłem przecież pójść w ślady autora Ocalenia i nigdy nie wrócić na polskie ziemie.

źródło: NKJP: Andrzej Czcibor-Piotrowski: Cud w Esfahanie, 2001

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	polski	polski	polski	polskie	polska
D.	polskiego	polskiego	polskiego	polskiego	polskiej
C.	polskiemu	polskiemu	polskiemu	polskiemu	polskiej
B.	polskiego	polskiego	polski	polskie	polską
N.	polskim	polskim	polskim	polskim	polską
Ms.	polskim	polskim	polskim	polskim	polskiej
W.	polski	polski	polski	polskie	polska

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	polscy	polscy	polskie	polskie
D.	polskich	polskich	polskich	polskich
C.	polskim	polskim	polskim	polskim
B.	polskich	polskich	polskich	polskie
N.	polskimi	polskimi	polskimi	polskimi
Ms.	polskich	polskich	polskich	polskich
W.	polscy	polscy	polskie	polskie

Skróty

pol.

1.b hymn

Definicja

będący symbolem Polski

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Przynależność i podział terytorialny państwa, miasta, obszary geograficzne

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	państwowy
	sprzeczne:	zagraniczny

Połączenia

polski hymn, orzeł; polska flaga; polskie godło; polskie barwy (narodowe)
tradycyjny polski

Cytaty

	Zesłanie skończyło się po podpisaniu porozumienia Sikorski - Majski. W obozie wybuchła radość. - Na apelu śpiewaliśmy polski hymn. źródło: NKJP: Magazyn, dodatek do Gazety Wyborczej, 1994-01-28
	Ale kiedy stoi się na podium, grają hymn, polska flaga idzie na maszt, to człowieka coś w środku ściska, a i łza się zakręci w oku. źródło: NKJP: O życiu, sporcie i przyszłości, Dziennik Polski, 2001-03-03
	Większość szabel prywatnych [...] miała charakterystyczny trawiony ornament składający się z orła na tarczy Amazonek (do 1927 r. - później oficjalnego polskiego godła). źródło: NKJP: Włodzimierz Kwaśniewicz: Dzieje szabli w Polsce, 1999
	Ferdinand Gregorovius widział, jako chłopiec, powstańców deportowanych przez oddział pruski ku granicy „pod topór Rosjan”; zapamiętał, jak szli „odziani w polskie barwy”. źródło: NKJP: Andrzej Romanowski: Pollender, 1988

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	polski	polski	polski	polskie	polska
D.	polskiego	polskiego	polskiego	polskiego	polskiej
C.	polskiemu	polskiemu	polskiemu	polskiemu	polskiej
B.	polskiego	polskiego	polski	polskie	polską
N.	polskim	polskim	polskim	polskim	polską
Ms.	polskim	polskim	polskim	polskim	polskiej
W.	polski	polski	polski	polskie	polska

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	polscy	polscy	polskie	polskie
D.	polskich	polskich	polskich	polskich
C.	polskim	polskim	polskim	polskim
B.	polskich	polskich	polskich	polskie
N.	polskimi	polskimi	polskimi	polskimi
Ms.	polskich	polskich	polskich	polskich
W.	polscy	polscy	polskie	polskie

Skróty

pol.

1.c region

Definicja

występujący na terenie Polski

Noty o użyciu

Używane w nazwach instytucji, firm czy organizacji, np. Związek Leśników Polskich Parków, Teatr Polski, Dziennik Polski, Polskie Wydawnictwo Muzyczne.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Przynależność i podział terytorialny państwa, miasta, obszary geograficzne

Relacje znaczeniowe

sprzeczne:

zagraniczny

Połączenia

polski region; bank, cmentarz, koncern, kościół, park, port, sklep, stadion, szpital, uniwersytet; festiwal; polska autostrada, droga, gmina, granica, prowincja, rzeka, stolica, ulica, wieś, ziemia; fabryka, filia, firma, fundacja, giełda, kopalnia, rafineria, stocznia, szkoła, uczelnia; hodowla, turystyka; polskie miasteczko, miasto, województwo, wybrzeże; muzeum, przedsiębiorstwo, uzdrowisko, wydawnictwo; podziemie; morze; polskie góry, grunty, Karpaty, lasy, Tatry
rdzennie, rzeczywiście polski
polski i czeski, polski i litewski, polski i niemiecki, polski i słowacki, polski i ukraiński, polski i zagraniczny; dawny polski, dobry polski, najstarszy polski, piękny polski

Cytaty

	Zawoja jest pierwszą polską wsią, w której powstała Grupa Ratownictwa Medycznego - informuje przewodniczący Rejonowej Rady HDK w Suchej Beskidzkiej Stanisław Dyrcz. źródło: Korpus IPI PAN: Ratownictwo medyczne, Dziennik Polski, 1999-07-26
	Jest to pierwsze w pełni ekologiczne schronisko w polskich górach. źródło: Korpus IPI PAN: Słoneczne zasilanie, Dziennik Polski, 1999-08-24
	Przerzucono więc połowę narodu na zachód, na rdzennie polskie ziemie, a dziś się mówi, że one też nie są polskie. źródło: NKJP: Sprawozdanie z 93. posiedzenia Senatu RP w dniu 5 marca 1997 r.
	Pewnie dlatego pierwszy zespawany z żelaznych prętów krzyż nie przyciągnął mojej uwagi. Pobocza polskich dróg pełne są takich symboli. źródło: Korpus IPI PAN: Artur Baniewicz: Góra Trzech Szkieletów, 2003
	Prawdopodobnie w przyszłości zielone strzałki znikną jednak z polskich ulic (może być stosowana tylko sygnalizacja świetlna) - w ramach dostosowywania się do przepisów panujących w krajach Unii Europejskiej. źródło: Korpus IPI PAN: (J. ŚW.): Strzałki w nagrodę, Dziennik Polski, 1998-10-23

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	polski	polski	polski	polskie	polska
D.	polskiego	polskiego	polskiego	polskiego	polskiej
C.	polskiemu	polskiemu	polskiemu	polskiemu	polskiej
B.	polskiego	polskiego	polski	polskie	polską
N.	polskim	polskim	polskim	polskim	polską
Ms.	polskim	polskim	polskim	polskim	polskiej
W.	polski	polski	polski	polskie	polska

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	polscy	polscy	polskie	polskie
D.	polskich	polskich	polskich	polskich
C.	polskim	polskim	polskim	polskim
B.	polskich	polskich	polskich	polskie
N.	polskimi	polskimi	polskimi	polskimi
Ms.	polskich	polskich	polskich	polskich
W.	polscy	polscy	polskie	polskie

Skróty

pol.

1.d krajobraz

Definicja

charakterystyczny dla Polski - jej wyglądu, historii, kultury, gospodarki lub sposobu funkcjonowania

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Przynależność i podział terytorialny państwa, miasta, obszary geograficzne

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	krajowy
	sprzeczne:	zagraniczny

Połączenia

polski krajobraz, pejzaż; charakter, porządek; eksport, handel, przemysł, złoty; teatr; polska architektura, flora, prowincja, przyroda, wieś; demokracja, niepodległość, suwerenność; bankowość, gospodarka, produkcja, przedsiębiorczość, waluta, złotówka; specyfika, rzeczywistość; historia, kinematografia, kultura, literatura, muzyka, nauka, poezja, prasa, sztuka, edukacja, oświata; polskie rolnictwo, rzemiosło; szkolnictwo; malarstwo; polskie drogi, lasy; realia, warunki; duch, dwór polski; państwowość polska
bardzo, prawdziwie, specyficznie, typowo polski
polski i europejski, polski i obcy, polski i zagraniczny; dobry polski, piękny polski, prawdziwy polski, tradycyjny polski, typowy polski

Cytaty

	Podczas rekonstrukcji naziemnej części dworu przywrócono mu typowo polski charakter. źródło: NKJP: (PK): Nowy dziedzic w Zawadzie i Nieprześni, Dziennik Polski, 2001-04-09
	Sąd konkursowy w składzie m.in. Odrzywolski, Zawiejski, Rawski, Foerster i Szyller entuzjastycznie orzeka: ... nadzwyczajna świeżość, wybitnie malowniczy wygląd, na wskroś w duchu polskim pomyślany. źródło: NKJP: Katarzyna Brückman de Renstrom: Osiedle Salwator w Krakowie: 1908-1998 idea, architektura, konserwacja. Monografia na tle przemian w architekturze krakowskiej i europejskiej początku XX wieku, 2002
	To będzie taki dyptyk, panie docencie. Takie nawiązanie do Goi [...]. Motto znajdę u Platona... ale po kolorki przyrody sięgnę do naszej polskiej jesieni! - Pomorskiej. źródło: NKJP: Marian Pankowski: Fara na Pomorzu, 1997
	[...] mąż kojarzony jest głównie z kulturą ludową. - On ją tak ukochał [...], bo uważa, że to jest prawdziwie polska kultura. źródło: NKJP: Agnieszka Dajbor, współpraca Krystyna Naszkowska: Gazeta Wyborcza, 1996/03/07
	Dzięki tej książce zaraziłem się urodą polskiej poezji, jej bogactwem, barwą, temperamentem. Była doskonałą szkołą piękna i mądrości. źródło: NKJP: Kira Gałczyńska: Nie wrócę tu nigdy, 1998

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	polski	polski	polski	polskie	polska
D.	polskiego	polskiego	polskiego	polskiego	polskiej
C.	polskiemu	polskiemu	polskiemu	polskiemu	polskiej
B.	polskiego	polskiego	polski	polskie	polską
N.	polskim	polskim	polskim	polskim	polską
Ms.	polskim	polskim	polskim	polskim	polskiej
W.	polski	polski	polski	polskie	polska

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	polscy	polscy	polskie	polskie
D.	polskich	polskich	polskich	polskich
C.	polskim	polskim	polskim	polskim
B.	polskich	polskich	polskich	polskie
N.	polskimi	polskimi	polskimi	polskimi
Ms.	polskich	polskich	polskich	polskich
W.	polscy	polscy	polskie	polskie

Skróty

pol.

1.e towar

Definicja

wytworzony w Polsce jako rezultat czyjejś pracy lub produkt natury

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Przynależność i podział terytorialny państwa, miasta, obszary geograficzne

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	rodzimy
	sprzeczne:	zagraniczny

Połączenia

polski cukier, film, produkt, serial, towar, węgiel; polska energia, heroina, kiełbasa, wędlina, woda, wódka, żywność; polskie mięso, mleko, wino, zboże; polskie surowce, wyroby
prawdziwie polski
polski i zagraniczny; dobry polski, najnowszy polski, tani polski

Cytaty

	Znajomy z Finlandii opowiadał mi, że 80 procent węglowego systemu energetycznego w jego kraju oparte było na polskim węglu. źródło: NKJP: Krzysztof Teodor Toeplitz: Mój wybór. Rzeczy mniejsze, 1998
	Nieuchronnie prowadzi to do sytuacji, kiedy pojawią się pretensje do scenarzystów, że nie są konkurencyjni z filmami amerykańskimi, a nie dano nam szansy na konkurencję ani z polskim serialem, ani z telenowelą. źródło: NKJP: Manuela Gretkowska: Polka, 2001
	Od zawsze polska wódka i polska wędlina cieszyły się nad Sekwaną dużym wzięciem, może teraz Francuzi przekonają się, że żubrówka to nie jedyny polski produkt eksportowy. źródło: NKJP: Grzegorz Kościński: Król ogórek, Dziennik Polski, 2002-02-02
	Na autostradzie minąłem kilka polskich samochodów. Dwa małe fiaciki z Białegostoku chłodziły się na samym zjeździe z M3. źródło: NKJP: Radosław Leniarski: Gazeta Wyborcza, 1994-08-18

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	polski	polski	polski	polskie	polska
D.	polskiego	polskiego	polskiego	polskiego	polskiej
C.	polskiemu	polskiemu	polskiemu	polskiemu	polskiej
B.	polskiego	polskiego	polski	polskie	polską
N.	polskim	polskim	polskim	polskim	polską
Ms.	polskim	polskim	polskim	polskim	polskiej
W.	polski	polski	polski	polskie	polska

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	polscy	polscy	polskie	polskie
D.	polskich	polskich	polskich	polskich
C.	polskim	polskim	polskim	polskim
B.	polskich	polskich	polskich	polskie
N.	polskimi	polskimi	polskimi	polskimi
Ms.	polskich	polskich	polskich	polskich
W.	polscy	polscy	polskie	polskie

Skróty

pol.

1.f naród

Definicja

pochodzący z Polski

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Przynależność i podział terytorialny nazwy osób ze względu na ich pochodzenie i przynależność terytorialną

Relacje znaczeniowe

synonimy:

krajowy, rodzimy

Połączenia

polski aktor, artysta, biznesmen, bramkarz, dziennikarz, górnik, inwestor, kibic, kierowca, kompozytor, ksiądz, malarz, muzyk, naukowiec, oficer, papież, piłkarz, pisarz, poeta, polityk, przedsiębiorca, reżyser, robotnik, rolnik, rycerz, sportowiec, trener, turysta, twórca, zawodnik, żołnierz; chłop, emeryt, emigrant, góral, obywatel; polska aktorka, malarka, poetka, zawodniczka; elita, inteligencja, kobieta, młodzież, rodzina, szlachta; polskie rycerstwo, społeczeństwo, środowisko akademickie, naukowe...; polscy katolicy, komuniści, studenci, uczniowie, Żydzi; polskie dzieci, dziewczyny; lud, naród polski; mniejszość, społeczność polska
prawdziwie, rdzennie, rzeczywiście polski
polski i czeski, polski i litewski, polski i niemiecki, polski i rosyjski, polski i słowacki, polski i światowy, polski i ukraiński, polski i zagraniczny; czołowy polski, dawny polski, najlepszy polski, popularny polski, słynny polski, wielki polski, wybitny polski, znakomity polski, znany polski; biedny polski; przeciętny polski

Cytaty

	Skąd taki wzrost cen na Zachodzie? Powyżej 400%. Czy ten wzrost cen jest przez nich spowodowany? Nie. Przyczyną jest to, że polski chłop nie może sprzedać mleka. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 20.03.1992
	Na Biskupiźnie od wieków uprawia ziemię rdzennie polski lud z własną kulturą i obyczajami. źródło: NKJP: Włodzimierz Łęcki: Wielkopolska, 1997
	Gościem honorowym będzie wybitna polska aktorka Danuta Szaflarska. źródło: Korpus IPI PAN: (MIGA): Piwniczna z Danutą Szaflarską, Dziennik Polski, 2000-07-08
	Mecenas Adam W. sam podejrzany jest o to, że pośredniczył w adopcji zagranicznej dziesięciorga polskich dzieci. źródło: Korpus IPI PAN: (STRZ. E.): Dziecko na sprzedaż?, Dziennik Polski, 1999-11-10
	Polska [...] jednego tylko od Was żąda, abyście [...] w wielkich przełomowych chwilach czuli się solidarni z narodem polskim. źródło: Korpus IPI PAN: Krzysztof Urbański: Leksykon dziejów ludności żydowskiej Kielc 1789-2000, 2000

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	polski	polski	polski	polskie	polska
D.	polskiego	polskiego	polskiego	polskiego	polskiej
C.	polskiemu	polskiemu	polskiemu	polskiemu	polskiej
B.	polskiego	polskiego	polski	polskie	polską
N.	polskim	polskim	polskim	polskim	polską
Ms.	polskim	polskim	polskim	polskim	polskiej
W.	polski	polski	polski	polskie	polska

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	polscy	polscy	polskie	polskie
D.	polskich	polskich	polskich	polskich
C.	polskim	polskim	polskim	polskim
B.	polskich	polskich	polskich	polskie
N.	polskimi	polskimi	polskimi	polskimi
Ms.	polskich	polskich	polskich	polskich
W.	polscy	polscy	polskie	polskie

Skróty

pol.

2. związany z Polską - władzami Polski

Definicja

związany z Polską - władzami Polski

Cytaty

Odmiana

część mowy: przymiotnik

2.a minister

Definicja

reprezentujący władze Polski lub ich politykę

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Przynależność i podział terytorialny państwa, miasta, obszary geograficzne

Relacje znaczeniowe

sprzeczne:

zagraniczny

Połączenia

polski ambasador, dyplomata, konsul, król, minister, monarcha, parlamentarzysta, poseł, premier, prezydent, senator, władca; konsulat, parlament, rząd, sąd, sejm, senat; polska ambasada; delegacja (rządowa), dyplomacja; pozycja negocjacyjna, pozycja przetargowa; polskie ministerstwo; stanowisko (negocjacyjne); polskie władze; negocjacje, warunki; strona polska
dawny polski

Cytaty

	Pobyt polskiego prezydenta w Estonii miał charakter oficjalny. źródło: NKJP: Waldemar Michowicz: Historia dyplomacji polskiej, 1995
	Także wczoraj minister rolnictwa [...] przedstawił szczegóły odpowiedzi polskiego rządu na duńską ofertę finansową dla krajów kandydujących. źródło: Korpus IPI PAN: (PAP): Dojść do 40 procent, Dziennik Polski, 2002-12-03
	Jest to jeszcze jeden krok w kierunku harmonizacji z prawem państw Wspólnoty Europejskiej, do czego strona polska się zobowiązała. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 09.10.1996
	Polski Sejm ma się dziś zająć projektem ustawy o ratyfikacji umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Litewską o wspólnej granicy państwowej, stosunkach na niej obowiązujących oraz o współpracy i wzajemnej pomocy w sprawach zagranicznych. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 22.05.1998

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	polski	polski	polski	polskie	polska
D.	polskiego	polskiego	polskiego	polskiego	polskiej
C.	polskiemu	polskiemu	polskiemu	polskiemu	polskiej
B.	polskiego	polskiego	polski	polskie	polską
N.	polskim	polskim	polskim	polskim	polską
Ms.	polskim	polskim	polskim	polskim	polskiej
W.	polski	polski	polski	polskie	polska

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	polscy	polscy	polskie	polskie
D.	polskich	polskich	polskich	polskich
C.	polskim	polskim	polskim	polskim
B.	polskich	polskich	polskich	polskie
N.	polskimi	polskimi	polskimi	polskimi
Ms.	polskich	polskich	polskich	polskich
W.	polscy	polscy	polskie	polskie

Skróty

pol.

2.b system prawny

Definicja

służący władzom Polski do zarządzania państwem

Noty o użyciu

Używane w nazwach instytucji państwowych i administracji państwowej, np. Polskie Służby Mundurowe, Wojsko Polskie czy Polskie Centrum Akredytacji.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Przynależność i podział terytorialny państwa, miasta, obszary geograficzne

Relacje znaczeniowe

sprzeczne:

zagraniczny

Połączenia

polski parlamentaryzm, system prawny, urząd konsularny, skarbowy..., wywiad; budżet, kapitał, majątek (narodowy), pieniądz; polska administracja, armia, konstytucja, policja; polskie prawo, prawodawstwo, sądownictwo, ustawodawstwo; polskie siły powietrzne, siły zbrojne, służby celne
polski i europejski, polski i międzynarodowy, polski i unijny, polski i zagraniczny; dawny polski

Cytaty

	I nie ma tutaj żadnego niebezpieczeństwa, że polski budżet miałby zasilać jakieś mityczne przedsięwzięcia gospodarcze poza granicami Polski. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 2005-01-05
	Chodzi o zaproponowanie na tyle kompromisowego rozwiązania, żeby mogli na nie przystać wszyscy, którzy chcą, aby prywatyzacja dokonywała się rzetelnie, zgodnie z prawem i z polską konstytucją. źródło: Korpus IPI PAN: Sprawozdanie z 21. posiedzenia Senatu RP
	Polska policja była w ciągłym kontakcie z rosyjskimi oficerami bezpieczeństwa ambasady Rosji w Warszawie i zapowiadała, że jest gotowa zwiększyć ochronę placówki. źródło: NKJP: (PAP): Spektakl terroru, Dziennik Polski, 2002-10-24
	W części raportu, [...] poświęconej gotowości polskiej administracji do stosowania reguł unijnych, organ wykonawczy UE uznał, że Polska ma ustawodawstwo i struktury niezbędne do właściwego funkcjonowania służby cywilnej. źródło: NKJP: Spokojnie, to tylko raport, Dziennik Polski, 2003-11-06
	Jak podaje art. 2 ustawy o obywatelstwie polskim, obywatel polski w myśl polskiego prawa nie może być równocześnie uznany za obywatela innego państwa. źródło: Korpus IPI PAN: Katarzyna Elżbieta Kozanecka: Odpowiedzialność obywatela polskiego za przestępstwa popełnione za granicą, 2004

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	polski	polski	polski	polskie	polska
D.	polskiego	polskiego	polskiego	polskiego	polskiej
C.	polskiemu	polskiemu	polskiemu	polskiemu	polskiej
B.	polskiego	polskiego	polski	polskie	polską
N.	polskim	polskim	polskim	polskim	polską
Ms.	polskim	polskim	polskim	polskim	polskiej
W.	polski	polski	polski	polskie	polska

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	polscy	polscy	polskie	polskie
D.	polskich	polskich	polskich	polskich
C.	polskim	polskim	polskim	polskim
B.	polskich	polskich	polskich	polskie
N.	polskimi	polskimi	polskimi	polskimi
Ms.	polskich	polskich	polskich	polskich
W.	polscy	polscy	polskie	polskie

Skróty

pol.

3. związany z Polską - jej mieszkańcami

Definicja

związany z Polską - jej mieszkańcami

Cytaty

Odmiana

część mowy: przymiotnik

3.a folklor

Definicja

typowy dla mieszkańców Polski

Noty o użyciu

Używane często w znaczeniu 'język polski'.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Przynależność i podział terytorialny państwa, miasta, obszary geograficzne

Relacje znaczeniowe

sprzeczne:

zagraniczny

Połączenia

polski dom, folklor, obyczaj, patriotyzm, taniec, zwyczaj; polska dusza, gościnność, kuchnia, kultura, mentalność, tradycja, Wigilia, polskie myślenie, święto, życie, duch polski; polski akcent, polska mowa, język polski; polski rodowód, polska krew, polskie nazwisko, pochodzenie, narodowość polska, obywatelstwo polskie
bardzo, czysto, prawdziwie, specyficznie, typowo polski
czysto polski, dawny polski, piękny polski, prawdziwy polski, tradycyjny polski, typowy polski; typowy, polski; tradycyjny, polski

Cytaty

	O polskiej gościnności naczytać się można w wielu relacjach cudzoziemców przebywających w Polsce i w pamiętnikach. źródło: NKJP: Tadeusz Rojek: Jak to się je: savoir-vivre przy stole, 1994
	Choć będzie to europejska wigilia, to nie zabraknie na niej tradycyjnego polskiego zwyczaju - łamania się opłatkiem. źródło: Korpus IPI PAN: Jeszcze jedna wigilia..., Dziennik Polski, 2003-12-31
	Jej trenerem jest Aleksander Zdziarski, w którego żyłach płynie polska krew. źródło: NKJP: (AS): Dominacja Rosjan, Dziennik Polski, 2001-02-12
	Każdy szkoleniowiec ma jakiś program, by zwalczyć typowo polską mentalność załamywania się po utracie gola. źródło: NKJP: Michał Białoński: Sport, dodatek do Gazety Wyborczej, 1999-04-30
	Bolesław, syn szewca z Łabuniek koło Zamościa, wychowany został w duchu polskim i unikał zbrazylianienia. źródło: NKJP: Olgierd Budrewicz: Piekło w kolorach, 1997

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	polski	polski	polski	polskie	polska
D.	polskiego	polskiego	polskiego	polskiego	polskiej
C.	polskiemu	polskiemu	polskiemu	polskiemu	polskiej
B.	polskiego	polskiego	polski	polskie	polską
N.	polskim	polskim	polskim	polskim	polską
Ms.	polskim	polskim	polskim	polskim	polskiej
W.	polski	polski	polski	polskie	polska

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	polscy	polscy	polskie	polskie
D.	polskich	polskich	polskich	polskich
C.	polskim	polskim	polskim	polskim
B.	polskich	polskich	polskich	polskie
N.	polskimi	polskimi	polskimi	polskimi
Ms.	polskich	polskich	polskich	polskich
W.	polscy	polscy	polskie	polskie

Skróty

pol.

3.b potrawa

Definicja

wykonany według tradycyjnego przepisu mieszkańców Polski

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie rodzaje pokarmu/potraw i ich cechy

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Przynależność i podział terytorialny państwa, miasta, obszary geograficzne

Połączenia

polski barszcz, bigos; polska kuchnia, potrawa, zupa, polskie danie, jedzenie, polskie gołąbki, pierogi, zrazy polskie
prawdziwie, typowo polski
tradycyjny polski, typowy polski

Cytaty

	Przewodnik Pascala odnotowuje też kolejny lokal [...], gdzie serwowana jest tradycyjna polska kuchnia. źródło: NKJP: Trzy gwiazdki, Dziennik Polski, 2001-08-04
	Jest tu kilka bardzo polskich zup, jak barszcz czerwony, barszcz biały z ziemniakami, flaczki czy grochówka. źródło: NKJP: Magazyn, dodatek do Gazety Wyborczej, 1995-06-09
	Ale wszyscy zgodzą się, że prawdziwie polską potrawą jest polski bigos z polskiej kapusty. źródło: NKJP: Jej wysokość główka, Dziennik Polski, 2002-12-27
	Amerykanin potrafiący zrobić polskie pierogi? Oniemiałam z zachwytu. źródło: Internet

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	polski	polski	polski	polskie	polska
D.	polskiego	polskiego	polskiego	polskiego	polskiej
C.	polskiemu	polskiemu	polskiemu	polskiemu	polskiej
B.	polskiego	polskiego	polski	polskie	polską
N.	polskim	polskim	polskim	polskim	polską
Ms.	polskim	polskim	polskim	polskim	polskiej
W.	polski	polski	polski	polskie	polska

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	polscy	polscy	polskie	polskie
D.	polskich	polskich	polskich	polskich
C.	polskim	polskim	polskim	polskim
B.	polskich	polskich	polskich	polskie
N.	polskimi	polskimi	polskimi	polskimi
Ms.	polskich	polskich	polskich	polskich
W.	polscy	polscy	polskie	polskie

Składnia

Rz nieosobowy	+	polski	+
szyk: neutralny

Skróty

pol.

3.c litery

Definicja

taki, który powstał w języku mieszkańców Polski lub jest jego elementem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język języki świata

Relacje znaczeniowe

sprzeczne:

obcojęzyczny

Połączenia

polski akcent, napis, przekład, tekst, tytuł, polska gramatyka, nazwa, ortografia, wersja (językowa), polskie tłumaczenie, polskie litery, znaki (diakrytyczne)
czysto polski
polski i angielski; angielski i polski

Cytaty

	FIFA sprzeciwiła się, by na biało-czerwonych koszulkach umieszczać nazwiska naszych zawodników z użyciem takich polskich liter, jak: ł, ó, ą, ę, ś, ć, ń. źródło: NKJP: Z Klosem w składzie, Dziennik Polski, 2002-06-03
	Polski przekład tej pracy dokonany przez Feliksa Słotwińskiego [...] okazał się być, na co zwrócimy uwagę - jednym z istotnych wydarzeń w dziejach recepcji filozofii Kanta w Polsce. źródło: Korpus IPI PAN: Wit Jaworski: Z dziejów filozofii w Polsce. 1804 - 1817, 1997
	Polski tytuł jest nieco zwodniczy, może bowiem sugerować miłość w podeszłym wieku, podczas gdy rzecz dotyczy bardzo młodych ludzi. źródło: NKJP: Zwycięska miłość, Dziennik Polski, 2001-05-18
	Według planów, folder ukaże się w wersji polskiej i angielskiej. źródło: Korpus IPI PAN: (PAZ): W skrócie, Dziennik Polski, 2003-07-08
	Chodziło o nazwę czysto polską, ale dającą się łatwo wymówić w obcych językach. źródło: NKJP: Agnieszka Zielińska: Dom, dodatek do Gazety Wyborczej, 1999-04-07

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	polski	polski	polski	polskie	polska
D.	polskiego	polskiego	polskiego	polskiego	polskiej
C.	polskiemu	polskiemu	polskiemu	polskiemu	polskiej
B.	polskiego	polskiego	polski	polskie	polską
N.	polskim	polskim	polskim	polskim	polską
Ms.	polskim	polskim	polskim	polskim	polskiej
W.	polski	polski	polski	polskie	polska

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	polscy	polscy	polskie	polskie
D.	polskich	polskich	polskich	polskich
C.	polskim	polskim	polskim	polskim
B.	polskich	polskich	polskich	polskie
N.	polskimi	polskimi	polskimi	polskimi
Ms.	polskich	polskich	polskich	polskich
W.	polscy	polscy	polskie	polskie

Skróty

pol.

Frazeologizmy

bracia polscy
brat polski
gończy polski
konik polski
Królestwo Polskie
ktoś przetłumaczył z polskiego na nasze coś
ktoś przełożył z polskiego na nasze coś
ktoś tłumaczy z polskiego na nasze coś
ktoś przekłada z polskiego na nasze coś
polski owczarek nizinny
rasa polska czerwona
słoń a sprawa polska
szary sos
polski sos
złota jesień
złota polska jesień

Data ostatniej modyfikacji: 08.08.2024